1- BAKIRCILIK

Kahramanmaraş'ta çok eski bir geçmişe ve geleneğe sahip olan bakırcılık sanatı, 1950'li yıllardan itibaren ivme kazanmış ve Türkiye'nin her yerine ürün ihraç eder hale gelmiştir. Bakırın dövülerek şekillendirilmesi ve süslenmesiyle ortaya çıkan mutfak eşyaları ve çeşitli süs eşyalarının imal edildiği bir geleneksel el sanatı olan bakırcılık, yaygın bir şekilde devam etmektedir.

Bakırcılar çarşısının yanı sıra semerciler çarşısında da bakırcılar çoğunlukta bulunmaktadır. Pek çok bakırcı ustası tarafından icra edilen bu sanatın izlerine Kahramanmaraş'ta hemen her evde rastlanılmakladır. Günümüzde bakırcı esnafı tarafından üretilen tencereler, kazanlar, kahve takımları, paşa mangalları, sürahiler, tepsiler çeşitli motiflerle bezenmekte, yurt içinde ve yurt dışında pazarlanmaktadır.

Bakırın işlenmesinde dövme tekniği kullanılmaktadır. Dövme tekniği “çukurlama” ve “toplama” denilen iki ayrı yöntemle uygulanmaktadır. Nakış işleme ise “kabartma” ve “zımba nakış” yöntemleriyle gerçekleştirilmektedir. Keski kalemleriyle çizilen motifler darbe kalemleri ve ağızlarında çeşitli motif kalıpları bulunan zımbalara vurulması suretiyle bakır üzerine işlenmektedir. %70 oranında bakır ve %30 oranında çinko karıştırılarak elde edilen pirinç de bakırcı esnafı tarafından motiflerle işlenmekte ve çeşitli ürünler elde edilmektedir. 

Kaynakça: 
ÇALIŞ, Hikmet (2014). Kahramanmaraş'ta Geleneksel El Sanatları. Akdeniz'in Altın Kenti Kahramanmaraş. Kahramanmaraş İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayını, 303. 
DEDEOĞLU, Mesut (1996). Dünden Bugüne Maraş. Lazer Ofset, Ankara.

 

2- AHŞAP OYMACILIĞI

Selçuklular döneminden beri Türklerin yaşadığı bölgelerde rastlanılan oymacılık sanatı, Kahramanmaraş’ta gelişme gösteren ve hala canlılığını korumakta olan geleneksel el sanatlarından biridir. Oymacılıkta şimşir, meşe, ıhlamur ve özellikle ceviz gibi işlemeye elverişli ağaçların kurutulmuş keresteleri kullanılmaktadır. Çiçek, nebat ve hayvan şekillerinden stilize edilerek meydana getirilen geleneksel motifler, iskarpileler (oyma kalemleri) ile mobilya ve süs eşyaları üzerine işlenmektedir. Çeyiz sandığı, rahle, gazetelik, şifreli ziynet kutusu, aynalık, isimlik, tepsi, tavla, salon sehpası, televizyon sehpası, camekân, dolap, vitrin, şamdan, sandalye, minber, vaaz kürsüleri vb ürünler üretilmekte, yurtiçi ve yurt dışına satışı gerçekleştirilmektedir.

Günümüzde mimaride özellikle camilerin iç mekânlarının döşeme ve kaplamalarında oymacılık ürünleri kullanılmaktadır. Oyma eşyaların üretiminde yüzde 80’inde ceviz ağacı kullanılmaktadır. Kavak, gürgen ve çam ağacı da kullanılan diğer ağaçlardır. Hammadde olan bu ağaçların hızarda uygun ebatlarda biçilmesinden sonra elde edilen tahtalar birbirine monte edilmekte, üzerine motifler çizilmekte ve daha sonra oyma makinesiyle bu motifler işlenmektedir. Kabartmalar çekiç ve oluklu kesici kalemlerle yapılmaktadır. Perdah ve zımpara yapıldıktan sonra vernikleme işlemi yapılmaktadır.

Kaynak: ÇALIŞ, H. (2014). Kahramanmaraş'ta Geleneksel El Sanatları. Akdeniz'in Altın Kenti Kahramanmaraş. Kahramanmaraş İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayını, 306. Ozan, E. (2001). Yeni Bin Yılın Eşiğinde Kahramanmaraş’ın Sosyoekonomik Yapısı. Yaşar Ofset, Kahramanmaraş.

 

3- MARAŞ İŞİ – SİM SIRMA

Sim sırma işlemeciliği Kahramanmaraş'a has bir işleme sanatıdır. Kökeni Orta Asya Türklerine dek uzansa da, Osmanlı Sarayına giden Maraşlı gelinlerin çeyizlerinde yer almasıyla ünlenmiştir. Kadife elbise, kadife yastık, yatak örtüleri, seccadeler, bohçalar, masa örtüleri üzerine yapılır. Bu zarif işlemeciliğin örneklerine geçmişte zengin saray yaşamında rastlanırken, günümüzde hanımların kıyafetlerinde de rastlamak mümkün olmaktadır.

 

4- KÖŞKERLİK – El Yapımı Çarık ve Yemeni

Günümüzde Kahramanmaraş’ta yemeni ve çarık üretimi yapan atölyelerde bot şeklinde olan “kelik”, kadınların giydiği “edik”, düğün nişan ve özel günlerde giyildiği bilinen “tokalı Osmanlı yemenisi” günlük yaşamda giyilen fatih yemenisi, saray ve ev içinde giyilen “tokalı ve tokasız saray yemenisi”, tarla, bağ, bahçede çalışırken giyilen “Karadağ çarığı” geleneksel yöntemlerle üretilmektedir.

Ürünlerin orijinal yapısı ve geleneksel üretim şekli, Hollywood yönetmenlerinin ilgisini çekmiş ve Harry Potter, Yüzüklerin Efendisi, Truva, Fetih 1453 filmlerinde kullanılan çarıklar Kahramanmaraş’ta üretim yapan köşkerlerden temin edilmiştir.

Yunanistan’a, Amerika’ya, İngiltere’ye, İrlanda’ya çarık ihracatı yapılmaktadır. Yurt dışında pek çok otel otantik bir görüntü sunmak amacıyla personeline Kahramanmaraş’tan temin ettikleri çarıkları giydirmektedir. Çarık ve yemenilerin yapımında manda, sığır, koyun ve keçi derileri kullanılmaktadır. Deriler işlenirken kireçli toprak ve palamut ağacının yaprakları kullanılır. Derinin içindeki öz yumuşatıldıktan sonra koyun ve keçinin iç organlarındaki yağlar eritilerek, deriler toprak üstünde yağlanır. Derileri renklendirmede kök boya ve toprak boya kullanılmaktadır.
 

Kaynakça:
ÇALIŞ, Hikmet (2014). Kahramanmaraş'ta Geleneksel El Sanatları. Akdeniz'in Altın Kenti Kahramanmaraş. Kahramanmaraş İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayını, 304.
Baysal, A. Caner (2012, 23 Şubat) “Fetih 1453”ün Çarıkları Kahramanmaraş’tan”, Erişim Tarihi: 18 Mart 2013, www.haber7.com.tr.

 

5- MARAŞ BURMA BİLEZİĞİ

Değerli madenlerden biri olan altın ile yapılan ve ‘Maraş Burma Bileziği’ olarak da adlandırılan takı, genellikle 22 ayar (916 milyem) altından yapılmakla birlikte ticari amaç doğrultusunda 18 ve 14 ayar, özel istek üzerine ise 925 ayar gümüş olarak üretilen bir bilezik çeşididir. Maraş Burma Bileziği tamamen elişine dayalı bir teknikle üretilmektedir. Ürünün en belirgin özelliklerinden birisi Kahramanmaraş’a özgü bir tasarım olmasıdır. Diğer belirgin özellikleri ise çok uzun bir müddet özelliğini bozmadan kullanılabilmesi ve hiçbir burmada uygulanmayan inşaat çivisi kullanarak teknik geliştirilmiş olmasıdır.

Kaynak: Türk Patent ve Marka Kurumu Maraş Burma Bileziği Mahreç İşareti Tescil Belgesi, 26.09.2012