Yöresel Yemekler
MARAŞ DONDURMASI
Geleneksel Maraş dondurmasının yapımında keçi sütü, sahlep ve şeker kullanılmaktadır. Kullanılan sütün keçi sütü olmasına dikkat edilmelidir. Çünkü Maraş dondurmasına has tadı veren en etkili faktör, keven otlarıyla beslenen keçilerden sağılan süttür. Bu tadın ortaya çıkışında ikinci faktör ise, Maraş’ta yetişen yabani orkidelerin köklerinden elde edilen dondurmaya eşsiz kokusunu, sertliğini ve aromasını veren sahleptir. 90 derece sıcaklıkta kaynatılan keçi sütüne önce sahlep, ardından şeker katılmakta; sakız haline gelinceye kadar karıştırılarak 6-8 saat dinlendirildikten sonra soğutulmakta ve tüketime sunulmaktadır.
Maraş dondurmasının oluşumunda çok önemli bir etken olan sahlep, Kahramanmaraş Ahır Dağı'nda yetişen orkidelerin kirli beyaz renkteki yumrularından elde edilir. Toplanan yumrular ipe dizilip kurutulduktan sonra öğütülmektedir. Elde edilen beyaz toz dondurmanın yapımında kullanılmaktadır.
Kahramanmaraş’ın tanıtımına büyük katkı sağlayan Maraş Dondurması, ülkemiz sınırlarını aşarak tüm dünya ülkelerine yayılmış, Kahramanmaraş’ın simgesi haline gelmiştir.
Kaynak: kahramanmaras.gov.tr
MARAŞ TARHANASI
Maraş Tarhanasının Tarihi
Maraş tarhanasının ortaya çıkışı 16.yy başında Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim Han dönemine aittir. Dulkadiroğlu beyliği zamanında Yavuz Sultan Selim, Mısır seferi çıkmadan önce ordunun ihtiyaçları için hazırlıklara başlamıştır. Mısır’ın fethedilmesi için Sina çölünün geçilmesi gerekmektedir. Osmanlı ordusunun haftalar boyunca gıda gereksinimi karşılayacak bir gıdaya ihtiyaç vardır.
Çetin çöl şartlarında askerlerin beslenme ihtiyacını karşılayacak gıdanın sahip olması gereken özelikler şunlardır: Yükte hafif olması, yüksek besin değerine sahip olması, tok tutması, pratik tüketime uygun olması, sıcakta ve soğukta bozulmayacak kadar dayanıklı olması. Bu ihtiyaç üzerine, Yavuz Sultan Selim’in annesi olan Kahramanmaraşlı Gülbahar Hatun, bu niteliklerin hepsine sahip bir gıda üretmek için uzun araştırmalar yapar. Yaptığı çalışmalar sonucunda aranan formül bulunmuştur:
Dövmelik buğday, bol yoğurtla birlikte pişirilir. Kekik ve tuz ile tatlandırılır. Elde edilen aş soğuduktan sonra, güneşte kurutulur. Elde edilen bu kuru gıda tarhanadır.
Maraş Tarhanası Nasıl Üretilir?
Ana malzemeler buğday ve tam yağlı yoğurttur. Tarhana için uygun nitelikte olan dövmelik buğdaylar (yarma) değirmende ayıklanır, öğütülür ve yıkanır.
Hazırlanan dövme, kaynamış suda eriyinceye kadar karıştırarak pişirilir. Pişen dövme aşı dinlemeye bırakılır (3-6 saat).
Ilıyan dövme aşına bol yoğurt ilave edilir. Yoğurt ile buğday aşı homojen bir karışım olana kadar yoğrulur. Tarhana aşı fermantasyona bırakılır(12-18 saat).
Mayalanan aş, çiğlere serilir ve güneşte kurutulur. Kurutma işlemi (48-72 saat) gerçekleştirilerek, ürün nemden tamamen arındırılır. Kuruyan tarhanalar çığlardan sökülerek ambalajlanır, tüketime hazır hale getirilir.
Maraş Tarhanası Nasıl Tüketilir?
Tarhana atıştırmalık bir cips olarak veya çorba olarak dört mevsim tüketilmektedir.
Tarhana cipsi ilk kez deneyimleyenler, tadını kimyasal katkılar içeren yağda kızarmış diğer cipslerle kıyaslayarak farklı bulabilir. Ancak bu kişiler farklı zaman diliminde birkaç kez tarhana yedikten sonra, bu protein ve lif kaynağı %100 katkısız ve doğal tarhananın tadına alışarak, müdavimi olmaktadır.
Kaynak: https://www.hasiroglu.com/maras-tarhanasinin-tarihi/
MARAŞ BİBERİ
Kahramanmaraş'ın dünya çapında tanınmış ürünlerinden bir tanesi de biberdir. İlin iklim yapısı, arazi yapısı, bol soğuk su kaynaklarının olmasından dolayı Türkiye'nin en iyi kırmızı acı biberi burada yetiştirilir. İlimiz, Türkiye tüketiminin %45'ini karşılamaktadır, acı kırmızı Kahramanmaraş biberi başta rengi olmak üzere aroması ve acılık oranı ile dünyanın en kaliteli ve aranan biberi durumundadır.
100 gr Kahramanmaraş biberi 318 cal enerji verir. Kahramanmaraş biberinin yapımında organik ve inorganik minerallerin yanı sıra A , B ve C vitaminleri bulunur. İç salgı bezleri için uyarıcıdır. Eklem ağrıları ve cilt hastalıkları faydaları, aşırı yağ (kolestrol) içinde derleyici görev yapar. Mide suyu ve tükürük oluşumunu arttırır, sindirimi kolaylaştırır, romatizma, mafsal ve diş ağrılarını azaltır, krampları giderir, kolera ve gut hastalıklarına iyi gelir, kanser riskini azaltır, terlemeyi artırır serinlik verir, öksürük ve boğaz ağrılarını gidermede kullanılır, sinir hastalıkları için doğal yatıştırıcıdır. Antibakteriyal etkisi ile hastalıkların önlenmesinde etkili rol oynar.
Olgunlaşma döneminde hasat edilen, Kahramanmaraş biberi, harmanlanır kurutulur sapından ayrılır. Özel olarak yıkanır, tekrar kurutulur. Modern tesislerde, aflotoksinsiz olarak dövülür ufalanır, paketlenir ve Kahramanmaraş patentiyle piyasaya sunulur.
Kaynak: https://kahramanmaras.bel.tr/maras-biberi
MARAŞ ÇÖREĞİ
Kahramanmaraş çöreği yarım yüzyılı aşkın süredir, özellikle Ramazan Bayramlarının vazgeçilmez lezzetlerinden biridir. Halk arasında Ramazan Bayramının bir diğer adı da Çörek Bayramıdır. Bayram sabahının değişmez kahvaltısı ise hoşaf (komposto) ile ikram edilen Maraş Çöreğidir.
Maraş çöreği, şekerli, tuzlu, tereyağlı, zeytinyağlı, yumuşak ve cips gibi farklı tatlarda üretilip müşterilerin beğenisine sunuluyor.
Kaynak:https://www.alfiyoresel.com/index.php?route=information/information&information_id=11
ANDIRIN DOKTORU: TİRŞİK
Kahramanmaraş’ta en fazla Başkonuş Yaylası yakınlarındaki Andırın ilçesinde yetişen, zehirli bir bitki türü olan tirşik, karasal ve Akdeniz iklimlerinin kesiştiği, 650 m’den yüksek rakımlı, maki bitki örtüsünün hakim olduğu humuslu topraklarda yetişir. 10-15 cm uzunluğunda genişçe yapraklardan oluşan otsu bitki kuzu kulağı ve yabani pancar olarak da adlandırılmaktadır.
Tirşik otu, meşakkatli hazırlık sürecinden geçtikten sonra zehirlerinden arındırılır ve aynı isimle anılan enfes bir çorbaya dönüşür. Soğuk olarak tüketilen bu çorba yılların halk bilgeliğinde şifa kaynağı olarak değerlendirilmiş ve Andırın Doktoru olarak nam salmıştır. Su, yoğurt, un, yarma ve nohut ile hazırlanan Andırın Tirşik Çorbası, Kahramanmaraş’ın coğrafi işaret tescilli ilk ve şu ana kadar tek çorbasıdır.
Prof. Dr. Canan Karatay, Kahramanmaraş'ta 'Andırın doktoru' diye bilinen meşhur 'tirşik çorbası'nın yüksek dozda antioksidan içerdiğini belirterek, "Bunu kışın bol bol yerseniz grip olmazsınız" dedi.
Dr. Ender Saraç da, kolesterole, soğuk algınlığına, ve zayıflamaya iyi gelen Tirşik çorbasını tavsiye etti.
Başkonuş Yaylası Kır Lokantası’ nın özel çorbalarından olan Tirşik Çorbası’ nın içerisindeki Tirşik otunun faydaları:
-
Tirşik, vücut direncini artırıyor, bağışıklık sistemini güçlendiriyor.
-
Doğal bir ateş düşürücü etki gösteriyor, bu sayede kış hastalıklarına karşı vücudu destekliyor.
-
Güçlü antioksidan özellikler gösteren tirşik otu, bu özelliği sayesinde vücudu zararlı maddelerden temizliyor, sadece kış hastalıklarına karşı değil birçok kanser türüne karşı da vücudu koruyor.
-
Vücudun çeşitli yerlerinde oluşan yaraların iyileşme sürecini hızlandırıyor.
-
Kan basıncının ve kan şekerinin dengelenmesine yardımcı oluyor, bu özelliğiyle yüksek tansiyon ve şeker hastalığı gibi sağlık sorunları karşısında olumlu etkiler gösteriyor.
-
Sindirim sisteminin sağlıkla çalışmasına destek oluyor, özellikle hazımsızlık sorunu yaşayanların bu sorununa çözüm oluyor.
-
Gastrit problemine karşı da vücudu destekleyici özellikler gösteriyor.
-
İştah açıcı özellikler gösterse de düşük kalorili ve besleyici bir çorba olduğundan obezite sorunu yaşayanlara da iyi geliyor.
-
Böbreklerin sağlıkla çalışmaya devam etmesini sağlıyor, böbreklerde taş ve kum oluşumunun önüne geçtiği söyleniyor.
-
Kemik ve kas sağlığını destekleyerek kemik erimesi, kas ağrısı gibi problemlerin yaşanmasına engel oluyor.
-
İdrar söktürücü özellikler gösteriyor, idrar yolu enfeksiyonlarının da iyileşme sürecini hızlandırdığı biliniyor.
-
Bağırsakların sağlıkla çalışmasına destek olarak kabızlık sorununa çözüm oluyor.
-
Halk arasında yılda 7 kez içilmesi durumunda o yıl bir daha hastalık yüzü görülmeyeceğine inanılıyor.
-
ÇORBALAR
-
Düğün Çorbası
-
Ekşili Çorba
-
Tarhana Çorbası
-
Tirşik Çorbası
-
Toyga Çorbası
-
Tutmaç Çorbası
-
Bulambaç Çorbası
-
-
ANA YEMEKLER
-
Ekşili Eya Sulusu
-
Et Kabağı Sulusu
-
Mumbar
-
Omaç
-
Eli Böğründe
-
-
KÖFTELER
-
Bezdirme
-
İçli Köfte
-
Mercimek Köftesi (Yavan Köfte)
-
Sömelek Köfte
-
Sulu Yağlı Köfte
-
-
PİLAVLAR
-
Acem Pilavı
-
-
DOLMALAR
-
Ekşili Maraş Dolması
-
Havuç Dolması
-
Kuru Dolma
-
Pancar Sarması (Pazı Sarması)
-
-
TATLILAR
-
Bastık Kavurması
-
Çullama
-
Hanım Göbeği
-
Hapısa
-
-
ŞERBETLER
-
Ravanda Şerbeti
-